Wat is het verschil tussen de twee? UX staat voor user experience, UI staat voor user interface. UX gaat over de noden van mensen en hoe een digitaal product daaraan tegemoetkomt, UI gaat over hoe je de gebruiker laat navigeren in dat digitaal product. Klinkt abstract? Charlotte Palmers van Byteflies, Stephen Verhalleman van Teamleader en Geoffroy Delobel van Central beantwoorden vragen over hun beroep.

Charlotte werkt bij het Antwerpse Byteflies. De start-up lanceerde een dock met vijf sensoren die je op je huid plakt en die vitale waarden meten.

Charlotte, leg eens uit wat UI/UX design is.

Bij design denken mensen meestal aan knappe, dure spullen, maar eigenlijk is design het oplossen van problemen en het invullen van menselijke noden. In het geval van UI/UX gebeurt dat in een digitale context. Je hangt vast aan het device waar de gebruiker mee werkt, je hebt bijvoorbeeld geen tactiele feedback van knoppen. Dat maakt het ontwerpproces anders. Idealiter ontwerp je als UI/UX-er een applicatie die heel veel mensen in hun dagelijks leven gebruiken, zoals WhatsApp bijvoorbeeld.

Wat maakt een UI/UX-ontwerper succesvol?

Empathisch zijn is een belangrijke skill in ons beroep, omdat empathie je inzichten geeft in de noden van de gebruiker. Die zal je niet altijd kunnen vertellen wat die nodig heeft. Je moet de noden als ontwerper zelf gaan detecteren. Henry Ford zei ooit “Als ik vroeger aan de mensen zou hebben gevraagd wat ze nodig hadden, zouden ze ‘snellere paarden’ hebben gezegd.”

Welke gebruikersnoden heb jij in het ontwerpproces bij Byteflies achterhaald?

Onze sensoren zijn flexibel. Je bepaalt als gebruiker zelf wat ze meten. En doordat alle sensoren op elkaar zijn afgestemd, kan je de opgemeten signalen nadien makkelijk naast elkaar leggen. Voor ziekenhuispersoneel is dat heel handig. En onze sensoren zijn ook ontworpen voor thuisgebruik. Een epilepsieaanval krijg je misschien niet in het ziekenhuis, maar wel thuis. Je wil die kunnen meten op het moment dat je die krijgt.

---

Stephen werkt bij Teamleader, een scale-up uit Gent die ervoor zorgt dat teams efficiënter (samen)werken. Daar introduceert hij een designsysteem waarmee de applicatie kan schalen, zonder dat ze haar gebruiksvriendelijk verliest.

Stephen, jij hebt een achtergrond in grafische vormgeving. Wat maakt vormgeven in de rol van UI/UX-er anders?

Toen ik als vormgever bij een reclamebureau werkte, moest ik snel tussen verschillende stijlen kunnen schakelen. Vergelijk het met op meerdere borden tegelijk dammen. Bij een digitaal product ligt de focus van de ontwerper meer op het ontwikkelen van een strategie, terwijl het aantal factoren waarmee je rekening moet houden beperkter is. Een beetje zoals schaken dus, op één bord.

Wat kan een UI/UX designer idealiter met zijn of haar werk bereiken?

Dat het design bijna onzichtbaar is en de gebruiker automatisch door de applicatie navigeert. Visuele bling is tof, maar je mag niet overdrijven, ze mag de gebruikerservaring niet in de weg zitten.

Wat maakt een UI/UX-ontwerper succesvol?

Vooral inlevingsvermogen. Je moet je in veel verschillende situaties kunnen inleven, om je designs op de noden van je gebruikers te kunnen afstemmen. Maar je moet ook pragmatisch zijn en het roer durven omgooien als je merkt dat een bepaalde oplossing niet werkt. Als je ontwerp in productie niet haalbaar blijkt, dan heeft het geen zin om daar halsstarrig aan vast te houden.

Wat vind je het leukst aan je job?

Het feit dat je mensen helpt bij het gebruiken van een product. Als jij het goed doet, dan maak je hen het leven makkelijker.

Wat zou je UI/UX-collega’s willen aanraden?

Blijven bijleren vind ik belangrijk. Maar ook je work-life-balans in de gaten houden. Dat is vooral voor beginnende designers een raad. Als je jong en enthousiast bent, dan stop je heel veel tijd in ontwerpen en dan verlies je andere dingen uit het oog. Je moet ook op tijd durven stoppen en pauzes nemen.

---

Geoffroy richtte het Brusselse Central op, een team van ontwerpers dat niet zelf digitale producten ontwerpt, maar haar klanten daarin bijstaat. Tijdens ons gesprek werpt Geoffroy een quote op van Dieter Rams: ‘Good design is invisible.’ “Als mensen je product gebruiken en niemand klaagt, dan ben je als designer in je opzet geslaagd.”

Geoffroy, wat zijn de belangrijkste succesfactoren voor een UI/UX-designer?

Je moet het veld intrekken. Als je een nieuwe website voor een auto ontwerpt, dan moet je met die auto gaan rijden. Je moet van je bureautje komen en met andere mensen praten. En je moet ook oog hebben voor detail. Een kleine animatie of het juiste woord kan je product maken, maar een slechte knop kan je product kraken.

Wat vind je zelf moeilijk aan je job?

Ik ben een ontwerper, maar ik heb ook een bedrijf. Als je iets ontwerpt, vraagt dat veel concentratie. Maar ik moet ook managen natuurlijk. Ik moet verschillende hoedjes dragen en het is niet altijd gemakkelijk om van hoedje te wisselen. Een paar jaar geleden ben ik begonnen met brood bakken. Dat heIpt me om mijn zinnen te verzetten. Ik was blij dat ik iets anders kon doen, iets heel concreet, iets tactiel, iets simpel en toch uitdagend. Je moet dingen vinden waarmee je kan ontsnappen aan je digitale job. Als beginnend ontwerper werd ik soms opgeslorpt door mijn werk. Maar nu heb ik een familie en moet ik mijn tijd dus ook beter verdelen.

Die work-life balans zit ook in de genen van Central, jullie doen geen overuren en werken niet op vrijdag. Van waar die specifieke keuze?

Vrijdag is in de meeste bedrijven toch geen productieve dag. Door onze extra vrije dag kunnen we andere praktische zaken afhandelen, zoals naar de bank of de dokter gaan. We spenderen meer tijd met de kinderen en door de ademruimte raken we weer geïnspireerd. Het vergt wat extra planning, maar we werken gewoon efficiënter. En ook financieel was het een goede keuze. Sinds we maar vier dagen werken ging ons budget omhoog. Ik persoonlijk kom op vrijdag wel naar kantoor, maar dan alleen om mijn brood te bakken.

Waarom zou je een bedrijf aanraden om een UI/UX-designer in huis te nemen?

UI/UX-ers kunnen je ontzettend veel geld besparen. In veel bedrijven wordt er geld uitgegeven aan dingen die niet werken, een UI/UX-er kan dat detecteren en elimineren. Bovendien, als een applicatie niet goed in elkaar zit, creëer je extra werk voor het support team, terwijl zij de klanten er bij zouden kunnen helpen om de applicatie nog beter te gebruiken. Met een paar dagen extra ontwerp in het begin, hoef je niet ad-hoc te gaan verbeteren. Dat bespaart je veel tijd en geld. Bovendien is een goed product de beste marketing. Want dat verkoopt zichzelf.

Wat zou je andere designers aanraden?

Denk twee keer na welke producten je ontwerpt. Bedrijven die vervuilende auto’s maken bijvoorbeeld, die moeten bij ons niet aankloppen. Mensen die voedseladditieven of chemicaliën produceren net zo min. Een designer ontwerpt de dingen die mensen zullen gebruiken. Dat heeft impact. Jij bent degene die de wereld vormgeeft. En dus moet je je verantwoordelijkheid opnemen.